
محلول کارل فیشر (Karl Fischer Reagent) یک ترکیب شیمیایی تخصصی است که برای تعیین مقدار دقیق آب (رطوبت) در مواد جامد، مایع و گاز استفاده میشود. این محلول جزء اصلی روش معروف "کارل فیشر" در آنالیز رطوبت است؛ روشی که به دلیل دقت بالا، سرعت و قابلیت استفاده در انواع نمونهها، جایگاه ویژهای در صنایع دارویی، غذایی، شیمیایی، نفتی و آرایشی-بهداشتی دارد.
محلول کارل فیشر بسته به نوع روش مورد استفاده (حجمسنجی یا کولنسنجی)، دارای فرمولاسیونهای متفاوتی از ید، گوگرد دیاکسید، الکل (معمولا متانول) و بازهای آلی است. این محلولها در واکنشی شیمیایی، مستقیماً با آب موجود در نمونه وارد واکنش شده و مقدار آن را با دقت میکروگرم اندازهگیری میکنند.
نکته: شما عزیزان می توانید برای خرید محلول کارل فیشر مرک و سایر مواد آزمایشگاهی از برندهای معتبر بین المللی، از طریق خط ویژه 02192003669 با نوا شیمی همراه باشید.
ترکیب شیمیایی محلول کارل فیشر بسته به نوع روش مورد استفاده (حجمسنجی یا کولنسنجی) کمی متفاوت است، اما در هر دو نوع، چهار جزء اصلی در ساختار آن نقش دارند:
ید (I₂)، گوگرد دیاکسید (SO₂)، یک الکل (معمولاً متانول) و یک باز آلی (مانند پیریدین یا ایمیدازول).
در روش حجمسنجی (Volumetric)، ید مستقیماً در محلول وجود دارد و در واکنش با آب شرکت میکند. در حالیکه در روش کولنسنجی (Coulometric)، ید طی فرایند الکترولیز در حین اندازهگیری تولید میشود.
نقش اصلی این ترکیبات، انجام یک واکنش شیمیایی دقیق با مولکولهای آب است که طی آن مقدار آب موجود در نمونه بهطور مستقیم و قابل محاسبه مصرف میشود. استفاده از متانول نیز بهدلیل حلالیت بالا و واکنشپذیری مناسب، بسیار رایج است. امروزه بسیاری از محلولهای کارل فیشر بدون پیریدین تولید میشوند تا بوی تند و سمیت کمتری داشته باشند.
محلولهای کارل فیشر به دو نوع اصلی تقسیم میشوند که هرکدام برای روش خاصی از تیتراسیون رطوبت طراحی شدهاند:
۱. محلول کارل فیشر حجمسنجی (Volumetric Reagent)
۲. محلول کارل فیشر کولنسنجی (Coulometric Reagent)
در روش حجمسنجی، محلول آمادهی حاوی ید مستقیماً به نمونه اضافه میشود و مقدار مصرفشده برای تعیین رطوبت اندازهگیری میشود. این روش برای نمونههایی با میزان رطوبت متوسط تا بالا مناسب است و معمولاً به دو بخش محلول A (یددار) و محلول B (حاوی باز و SO₂) تقسیم میشود.
در مقابل، در روش کولنسنجی، ید بهصورت الکتروشیمیایی در حین انجام تیتراسیون تولید میشود. این نوع محلول برای نمونههایی با رطوبت بسیار کم (حتی در حد ppm) طراحی شده است و حساسیت بالایی دارد. محلول کولنسنجی معمولاً تکجزئی است و بهطور مستقیم در سلول تیتراسیون الکترولیتی استفاده میشود.
انتخاب نوع محلول کارل فیشر به عواملی مانند نوع نمونه، مقدار تقریبی رطوبت و دقت مورد نیاز بستگی دارد.
در روش حجمسنجی، محلول کارل فیشر به صورت حجم مشخصی از معرف استاندارد (معمولاً تیترانت) در واکنش با نمونه استفاده میشود. میزان آب نمونه با افزودن تدریجی محلول کارل فیشر به نمونه و اندازهگیری حجم مصرف شده محلول برای رسیدن به نقطه پایان واکنش، تعیین میگردد.
مکانیزم: معرف کارل فیشر با آب موجود در نمونه واکنش میدهد و در نتیجه مقدار حجم محلول مصرف شده مستقیماً نشاندهنده میزان آب است.
کاربرد: مناسب برای نمونههایی با مقدار رطوبت نسبتاً زیاد (معمولاً بیش از ۰.۱٪).
مزایا: ساده، سریع و قابل استفاده برای نمونههای جامد، مایع و گاز.
محدودیتها: دقت پایینتر نسبت به روش کولنسنجی در نمونههای با رطوبت بسیار کم.
روش کولنسنجی بر پایه تولید الکتروشیمیایی معرف کارل فیشر در محلول با استفاده از جریان الکتریکی استوار است. به جای افزودن مستقیم معرف، جریان الکتریکی باعث تولید مقدار شناختهشدهای از معرف میشود که با آب نمونه واکنش میدهد.
مکانیزم: مقدار آب بر اساس جریان الکتریکی مصرفشده برای تولید معرف کارل فیشر و زمان عبور جریان محاسبه میشود (براساس قانون فاراده).
کاربرد: بسیار مناسب برای نمونههایی با مقادیر بسیار کم رطوبت (تا چند ppm).
مزایا: دقت بسیار بالا، حساسیت زیاد، مناسب برای نمونههای با رطوبت بسیار پایین، بدون نیاز به آمادهسازی معرف.
محدودیتها: پیچیدهتر و هزینهبرتر نسبت به روش حجمسنجی، نیازمند تجهیزات تخصصی.
انتخاب بین روش حجمسنجی و کولنسنجی کارل فیشر بستگی به نوع نمونه، میزان رطوبت مورد انتظار و دقت مورد نیاز دارد. روش حجمسنجی برای نمونههای با رطوبت نسبتا زیاد و کاربردهای عمومی مناسب است، در حالی که کولنسنجی برای اندازهگیری دقیق رطوبت در نمونههای با میزان بسیار کم مناسبتر است. هر دو روش به طور گسترده در صنایع داروسازی، غذایی و شیمیایی برای تضمین کیفیت مواد و محصولات استفاده میشوند.
خواهشمند است جهت دریافت استعلام قیمت و خرید محلول کارل فیشر مرک، از طریق شماره تلفنهای درج شده با تیم فنی نوا شیمی تماس حاصل فرمایید
محلول کارل فیشر بر اساس ترکیبات شیمیایی و نحوه استفاده در روشهای مختلف، به چند دسته اصلی تقسیم میشود. این دستهبندی کمک میکند تا محلول مناسب برای نوع نمونه و روش اندازهگیری انتخاب شود. مهمترین معیارهای دستهبندی عبارتاند از:
🔹 محلول کارل فیشر یک ظرفیتی (Single reagent): تمام ترکیبات لازم برای واکنش کارل فیشر (یُد، سولفیت، سولفور دیاکسید، حلال و باز) در یک محلول ترکیب شدهاند. این محلولها بیشتر در روش حجمسنجی استفاده میشوند و سادهتر هستند.
🔹 محلولهای دو ظرفیتی (Two reagent): واکنشگرهای لازم در دو محلول جداگانه (مثلاً محلول ید/باز و محلول سولفیت/سولفور دیاکسید) نگهداری میشوند. این روش معمولاً در روش کولنسنجی کاربرد دارد و پایداری و دقت بیشتری دارد.
(برای تیتراسیون حجمی – Volumetric Karl Fischer)
🔹 محلول تیترانت پایهی متانولی (Methanolic Reagent):
ید (I₂) – عامل اکسنده اصلی
دیسولفید سولفور (SO₂) – برای واکنش با آب
باز (معمولاً ایمیدازول یا پیریدین) – برای پایدارسازی محیط
حلال: متانول (یا حلالهای قطبی مشابه)
📌 نمونه معروف:
CombiTitrant 2 / 5 / 10 (شرکت Metrohm)
Hydranal Composite 5 / 2 (شرکت Honeywell / Riedel-de Haën)
نکته: شما عزیزان می توانید برای خرید محلول کارل فیشر مرک و سایر مواد آزمایشگاهی از برندهای معتبر بین المللی، از طریق خط ویژه 02192003669 با نوا شیمی همراه باشید.
محلول کارل فیشر چیست؟ این ماده آزمایشگاهی یک معرف شیمیایی تخصصی برای اندازهگیری دقیق مقدار آب (رطوبت) در انواع مواد است که بر اساس واکنش شیمیایی بین ید، دیاکسید گوگرد و آب در حضور یک باز و حلال مناسب عمل میکند. این روش یکی از دقیقترین و استانداردترین روشهای تعیین آب در نمونههای جامد، مایع و گاز است و در صنایع داروسازی، غذایی، نفت، پتروشیمی و آزمایشگاههای کنترل کیفیت کاربرد گسترده دارد.
استفاده از آن به دو صورت حجمی (ولومتریک) و کولومتریک انجام میشود؛ در روش حجمی، ید مستقیماً به محلول افزوده میشود، در حالی که در روش کولومتریک ید بهطور الکترولیتیکی تولید میگردد.
محلولهای کارل فیشر بسته به نوع نمونه و شرایط آزمایش به انواع مختلفی تقسیم میشوند: تیترانتها (حاوی ید)، حلالها (مثل متانول یا حلالهای خاص برای نمونههای نامحلول)، و محلولهای کولومتریک (آنولیت و کاتولیت). انتخاب نوع مناسب محلول به عواملی مانند حالت فیزیکی نمونه، pH، حلالیت و شرایط آزمایشگاهی بستگی دارد.
خواهشمند است جهت دریافت استعلام قیمت و خرید محلول کارل فیشر مرک، از طریق شماره تلفنهای درج شده با تیم فنی نوا شیمی تماس حاصل فرمایید
شرکت نُـوا شیمی، تامین کننده تخصصی مواد آزمایشگاهی از جمله انواع محلول کارل فیشر مرک، سیگما آلدریچ و سایر برندهای معتبر بینالمللی بوده و آماده ارائه خدمات به شما عزیزان است. برای دریافت مشاوره تخصصی، ارتباط با تیم فروش و کارشناس فنی مجموعه، از طریق خط ویژه 02192003669 اقدام نمایید. همچنین با مراجعه به صفحه تماس با ما، امکان تکمیل نمودن فرم درخواست پشتیبانی نیز برای شما وجود خواهد داشت.